Γιατί βαπτιζόμαστε;
Επειδή το μυστήριο του βαπτίσματος και το μυστήριο του Χρίσματος μας εισάγουν στην Εκκλησία. Με απλά λόγια, έτσι γινόμαστε Χριστιανοί. Πολλοί νομίζουν ότι με το Βάπτισμα παίρνουμε ένα όνομα. Στην πραγματικότητα αυτό μπορεί να γίνει ήδη από την όγδοη ημέρα μετά την γέννησή μας. Με το άγιο βάπτισμα ονομαζόμαστε Χριστιανοί.
Το άγιο Βάπτισμα καθαρίζει τον άνθρωπο από κάθε αμαρτία αλλά και από το προπατορικό αμάρτημα.
Το μυστήριο του Χρίσματος, το οποίο γίνεται αμέσως μετά το Βάπτισμα (στην ίδια ακολουθία) δωρίζει στον άνθρωπο τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος.
Πώς καθιερώθηκε το Βάπτισμα;
Το Βάπτισμα καθιερώθηκε από τον Ιησού Χριστό. Βαπτίσθηκε Ο Ίδιος. Ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος τελούσε το Βάπτισμα της Μετανοίας προετοιμάζοντας τους ανθρώπους για τον ερχομό του Χριστού. Αυτό το Βάπτισμα καταδέχτηκε και ο Χριστός, όχι επειδή το είχε ανάγκη, αλλά προκειμένου να δώσει σε εμάς παράδειγμα προς μίμηση και να το καθιεώσει. Δίδαξε μάλιστα ότι το Βάπτισμα είναι απαραίτητο για την σωτηρία του ανθρώπου. Είπε: “Ο πιστεύσας και βαπτισθείς σωθήσεται.”, Δηλαδή “Αυτός που θα πιστέψει και θα βαπτισθεί θα σωθεί.” (Μαρκ. 16,16) και “μαθητεύσατε πάντα τα έθνη βαπτίζοντες αυτούς…”, δηλαδή “κάντε μαθητές σας τους ανθρώπους από όλα τα έθνη βαπτίζοντάς τους…” (Ματθ. 28,19).
Πως καθιερώθηκε το Χρίσμα;
Οι απόστολοι έχοντας την ρητή εντολή να βαπτίζουν όσους πιστεύουν στον Χριστό, άρχισαν από την ημέρα της Πεντηκοστής να εντάσσουν στην Εκκλησία νέα μέλη με το Βάπτισμα και το Χρίσμα. >Το μυστήριο του Χρίσματος αρχικά το τελούσαν βάζοντας το χέρι τους στο κεφάλι των νεοφωτίστων. Αργότερα καθιερώθηκε από την Εκκλησία η χρίση με το Άγιο Μύρο.
Η προετοιμασία
Ποιος Μπορεί να Βαπτισθεί;
Μπορούν να βαπτισθούν όλοι οι άνθρωποι χωρίς καμία διάκριση, αρκεί να πιστεύουν ειλικρινά στα δόγματα της Εκκλησίας. Στα νήπια αυτή την προϋπόθεση πρέπει να την καλύπτει ο Ανάδοχος, γι’ αυτό στην Κατήχηση δίνει απαντήσεις αυτός και απαγγέλει το Σύμβολο της Πίστεως.
Για τα παιδιά που έχουν δεχθεί το βάπτισμα ανάγκης με νερό ή χωρίς νερό (αεροβάπτισμα), πρέπει οπωσδήποτε να ενημερώσουμε τον ιερέα, ώστε να γνωρίζει πώς θα τελέσει το μυστήριο.
Ο βαπτισμένος δεν ξαναβαπτίζεται. Επειδή το Μυστήριο στη ζωή του ανθρώπου΄ δεν επαναλαμβάνεται. Σε περίπτωση άρνησης της πίστης επαναλαμβάνεται το Χρίσμα.
Ποιος μπορεί να γίνει Ανάδοχος;
Ο Ανάδοχος πρέπει να διακρίνεται για την ζωντανή πίστη του και για την εφαρμογή των εντολών του Χριστού. Επίσης οφείλει να συμμετέχει με συνέπεια στα μυστήρια της Εκκλησίας, επειδή έχει σπουδαιότατο ρόλο στο Μυστήριο, αναλαμβάνει την ευθύνη της εισαγωγής του νέου Χριστιανού στην Εκκλησία.
Δεν μπορεί να γίνει Ανάδοχος πρόσωπο, το οποίο δεν είναι μέλος της Ορθοδόξου Εκκλησίας (άθεος, αλλόθρησκος, αιρετικός) ή συμβιώνει έχοντας τελέσει μόνο πολιτικό γάμο. Επειδή όποιος ανήκει στην Εκκλησία δεν μπορεί να συμμετέχει στα Μυστήριά Της. Ούτε κάποιος που συνειδητά και δημόσια παραβλέπει ένα από τα Μυστήρια της Εκκλησίας θεωρείται υγιές μέλος Της. Πρώτα οφείλει να μετανοήσει εμπράκτως ο ίδιος. Τότε νομιμοποιείται να οδηγήσει άλλους στο ιερά μυστήρια και τη χριστιανική ζωή.
Δεν γίνονται Ανάδοχοι οι μοναχοί, οι κληρικοί και οι γονείς του βαπτιζόμενου.
Ο Ανάδοχος πρέπει να είναι ενήλικας. Κατά παραχώρηση η Εκκλησία επιτρέπει να γίνεται Ανάδοχος ένα παιδί από ηλικία των 14 ετών και άνω.
Μπορούμε να έχουμε δύο ή και περισσότερους Αναδόχους;
Η Εκκλησία αναγνωρίζει επίσημα έναν μόνο Ανάδοχο και αυτού το όνομα αναγράφεται στα σχετικά έγγραφα. Αυτή είναι η παράδοση της Εκκλησίας, όπως προκύπτει και από το ιερό κείμενο της ακολουθίας της Βαπτίσεως. Επίσης η σχέση Αναδόχου και Βαπτιζόμενου είναι αυστηρά προσωπική και αποτελεί συγγένεια πρώτου βαθμού, με όλα όσα αυτό συνεπάγεται. Ο Ανάδοχος εγγυάται προσωπικά για την είσοδό του Βαπτιζομένου στην Εκκλησία και την πνευματική ανατροφή του στο μέλλον. Αυτός που ορισμένοι ονομάζουν “Δεύτερος Ανάδοχος” δεν είναι κανονικός Ανάδοχος. Η παρουσία του είναι αποκλειστικά συνοδευτική και βοηθητική του κανονικού Αναδόχου.
Τί είδους ονόματα και πόσα μπορούν να δοθούν;
Η Παράδοση της Εκκλησίας μας έχει καθιερώσει να δίνουμε ονόματα αγίων. Επειδή με αυτόν τον τρόπο τιμούμε τους αγώνες τους, ζητούμε την ιδιαίτερη προστασία τους και προβάλουμε στη ζωή μας το πρότυπό τους. Κατ’ οικονομία μπορούν να δοθούν και αρχαιοελληνικά ονόματα.
Στη Βάπτιση δίνεται ένα όνομα. Τα διπλά ονόματα, αν και δεν απαγορεύονται, δεν ανήκουν στην εκκλησιαστική μας παράδοση. Ούτε όμως και στην εθνική μας παράδοση ανήκουν. Σε εξαιρετικές μόνο περιπτώσεις – ιδιαίτερα όταν υπάρχει κίνδυνος σοβαρής συζυγικής ή οικογενειακής διαμάχης – μπορεί να δοθεί και δεύτερο όνομα. Το όνομα του βαπτιζομένου παραπέμπει στη ιερή και θεόσδοτη για την πίστη μας μοναδικότητα του προσώπου. Αντίθετα, τα διπλά ονόματα αποκαλύπτουν ορισμένες φορές ασυνεννοησία μεταξύ των συγγενών και συχνά μια συμβιβαστική – αλλά ατελή – προσπάθεια να εκπληρωθεί κάποιο τάμα.
Πρέπει επίσης να τονίσουμε ότι η ονοματοδοσία δεν είναι απαραίτητο συστατικό του μυστηρίου του Βαπτίσματος. Το όνομα δίνεται κανονικά την όγδοη ημέρα μετά την γέννηση, όπως έγινε και στην περίπτωση του Ιησού Χριστού. Στην Ιουδαϊκή παράδοση η ονοματοδοσία συνοδευόταν από την περιτομή,. Η Εκκλησία κατήργησε την περιτομή, έχει όμως ειδική ευχή της όγδοης ημέρας για το νεογέννητο υποψήφιο μέλος Της. Επιπλέον, με το μυστήριο του Βαπτίσματος παίρνουμε όλοι ένα καινούριο όνομα. Ονομαζόμαστε Χριστιανοί!
Αναδημοσίευση από έντυπο της Ιεράς Μητροπόλεως Εδέσσης Πέλλης και Αλμωπίας.
